پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان که به آن حفره‌های دندانی نیز گفته ‌می‌شود، زمانی اتفاق ‌می‌افتد که انواع خاصی از باکتری‌ها، اسیدی را تولید ‌می‌کنند که مینای دندان و لایه زیرین آن یعنی عاج دندان را نابود ‌می‌کند.

سه علامتی که ‌می‌توانند نشان دهنده  پوسیدگی دندان باشند عبارتند از:

    دندان درد
    حساسیت دندان به مواد خوراکی یا نوشیدنی‌های شیرین، داغ یا سرد
    درد در هنگام جویدن

علت

به طور کلی باکتری‌های مختلفی در دهان ما زندگی ‌می‌کنند. این باکتری‌ها به تدریج در غشایی به نام پلاک دندانی بر روی دندان‌های جمع ‌می‌شوند. وقتی چیزی ‌می‌خوریم یا ‌می‌نوشیم، این باکتری‌ها اسید‌هایی تولید ‌می‌کنند که ‌می‌توانند لایه محافظ دندان در زیر پلاک‌های جمع شده را در خود حل کنند. اسید ایجاد شده ‌می‌تواند مواد معدنی مینای دندان را از بین ببرد به طوری که اگر این وضعیت درمان نشود ‌می‌تواند باعث ایجاد حفره و پوسیدگی دندان شود. پوسیدگی در قسمت اصلی دندان یعنی مینای دندان شروع شده و وقتی مینای دندان از بین رفت، پوسیدگی به تدریج عمیق تر شده و به عاج دندان و در نهایت به عصب آن ‌می‌رسد.
پیشگیری

راه‌های مختلفی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد که شامل موارد زیر است:

    مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به صورت روزانه؛ این کار به کم کردن مقدار پلاک‌های دندانی و باکتری‌های موجود در دهان شما کمک خواهد کرد.
    کمتر کردن مصرف غذا‌های شیرین یا نشاسته دار در طول روز به کاهش میزان اسید‌های مخرب در دهان کمک خواهد کرد.
    استفاده از خمیردندان‌های فلوراید دار که دندان‌ها را تقویت کرده و همچنین درمان‌هایی مانند فلورایدتراپی که توسط دندانپزشک انجام ‌می‌گیرد یا استفاده از مکمل‌های فلوراید دار طبق نظر دندانپزشک.
    استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتری که سطح باکتری‌های عامل پوسیدگی در دهان را کم ‌می‌کند.
    جویدن آدامس‌های زایلیتول دار؛ این کار به کاهش رشد باکتری‌های مخرب کمک ‌می‌کند.

تشخیص

دندانپزشک شما ‌می‌تواند پوسیدگی دندان را از طریق معاینه سطح دندان و تهیه عکس‌های رادیولوژی برای مشخص کردن این که آیا پوسیدگی به عاج یا عصب دندان رسیده است یا خیر، تشخیص دهد.
درمان

در بزرگسالان، دندانپزشک ‌می‌تواند از سیلانت‌ها (مواد مسدودکننده شیار‌های دندان) بر روی دندان‌های آسیابی استفاده کند که در مراحل اولیه پوسیدگی قرار دارند اما این به شرطی است که پوسیدگی از مینای دندان عبور نکرده باشد. زمانی که پوسیدگی به صورت غیرقابل بازگشت از مینای دندان عبور کند، دندانپزشک باید دندان شما را پر کند. در حالت‌های جدی تر، ممکن است به عصب کشی نیاز باشد.

در کودکان، دندان‌های آسیای اولیه و دائمی‌را نیز ‌می‌توان با استفاده از سیلانت‌ها محافظت کرد.
پیچیدگی ها

اگر حفره ایجاد شده در دندان درمان نشود، منجر به پوسیدگی شدید دندان خواهد شد. پوسیدگی کنترل نشده در نهایت دندان را از بین ‌می‌برد. علاوه بر این در این حالت وقتی عفونت به ریشه دندان برسد، خطر آبسه دندان نیز وجود دارد.
بیماری های مرتبط

پوسیدگی دندان از بهداشت دهانی ضعیف و پلاک‌های باقی مانده بر روی سطح دندان ناشی ‌می‌شود. باکتری‌های خاص موجود در این پلاک‌ها باعث پوسیدگی ‌می‌شوند. انواعی از باکتری‌هایی که در پلاک‌ها و در نزدیکی خطوط لثه قرار دارند ‌می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌های لثه شوند که برای درمان آن باید به دندانپزشک یا متخصص بیماری‌های لثه مراجعه کنید. به دلیل این که پوسیدگی دندان ‌می‌تواند تا عمق دندان نیز نفوذ کرده و به عصب آن برسد، ممکن است دندانتان به بعضی غذا‌ها یا نوشیدنی‌ها حساس شود.